Η συμβουλευτική γονέων αποτελεί έναν εξειδικευμένο χώρο όπου οι γονείς μπορούν να κατανοήσουν βαθύτερα τη ψυχολογία του παιδιού, να ενισχύσουν τη σχέση μαζί του και να αποκτήσουν πρακτικές δεξιότητες που βασίζονται σε σύγχρονα επιστημονικά ευρήματα. Η προσέγγισή μου αντλεί από τρεις κεντρικούς πυλώνες: το attachment theory, τη θεωρία της νοητικοποίησης (mentalization) και τις ψυχαναλυτικές παραδόσεις όπως αυτές του Winnicott, της Melanie Klein και της Anna Freud.

1. Attachment Theory: Η βάση της συναισθηματικής ανάπτυξης

Σύμφωνα με το attachment theory, οι πρώιμες σχέσεις φροντίδας δημιουργούν «εσωτερικά μοντέλα εργασίας» που καθορίζουν πώς τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους και τους άλλους (Bowlby, 1988). Στη συμβουλευτική γονέων διερευνούμε πώς ο τρόπος ανταπόκρισης του γονέα –η ζεστασιά, η προσαρμοστικότητα, η σταθερότητα– συμβάλλουν στη δημιουργία ασφαλούς δεσμού.
Η ασφαλής προσκόλληση συνδέεται με καλύτερη ρύθμιση συναισθημάτων, αυξημένη ενσυναίσθηση και υγιή αυτοεκτίμηση στην παιδική και εφηβική ηλικία (Ainsworth et al., 1978).

2. Mentalization: Καλλιεργώντας την ικανότητα του γονέα να “βλέπει πίσω από τη συμπεριφορά”

Στον πυρήνα της θεραπευτικής μου προσέγγισης βρίσκεται η νοητικοποίηση (mentalization) — η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και τους άλλους ως έχοντες συναισθήματα, προθέσεις και ανάγκες.
Όταν ο γονέας μπορεί να «δει» πίσω από τη συμπεριφορά του παιδιού, μειώνονται οι συγκρούσεις, ενισχύεται η ρύθμιση συναισθημάτων και δημιουργείται ένα περιβάλλον όπου το παιδί αναπτύσσει την αυτογνωσία και την ψυχική ανθεκτικότητα (Fonagy et al., 2002).
Η εκπαίδευση γονέων που βασίζεται στο mentalization βοηθά τους γονείς να:

• κατανοούν το παιδί όχι μόνο συμπεριφορικά αλλά και συναισθηματικά,
• αντιδρούν με περισσότερη ηρεμία και ψυχική ευκαμψία,
• αποφεύγουν παρερμηνείες που οδηγούν σε εντάσεις,
• μετατρέπουν τις δύσκολες στιγμές σε στιγμές σύνδεσης.

3. Ψυχαναλυτική οπτική

Η ψυχαναλυτική θεώρηση προσφέρει ένα βαθύ πλαίσιο κατανόησης της πρώιμης σχέσης γονέα–παιδιού. Ο Winnicott εισήγαγε την έννοια του holding, δηλαδή της ικανότητας του γονέα να «κρατάει» το παιδί συναισθηματικά. Το holding είναι η παροχή ενός περιβάλλοντος σταθερότητας, προβλεψιμότητας και αποδοχής, όπου το παιδί νιώθει ότι μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του χωρίς φόβο (Winnicott, 1965). Από αυτή την ιδέα προκύπτει η έννοια της good enough mother, του «αρκετά καλού γονέα» που δεν επιδιώκει τελειότητα, αλλά μια επαρκή και σταθερή συναισθηματική ανταπόκριση. Αυτός ο γονέας είναι παρών, ρυθμιστικός και διαθέσιμος, επιτρέποντας στο παιδί να αναπτύξει σταδιακά αυτονομία.

Η Melanie Klein προσθέτει την κατανόηση των πρώιμων αγχογόνων και φαντασιώσεων του παιδιού μέσω της διαδικασίας της projective identification (Klein, 1952). Το παιδί, όταν δυσκολεύεται να διαχειριστεί έντονα συναισθήματα, μπορεί ασυνείδητα να τα «τοποθετεί» στον γονέα. Ο γονέας τότε νιώθει συναισθήματα που δεν είναι δικά του—θυμό, φόβο, αβοηθησία. Στη συμβουλευτική μαθαίνουμε πώς ο ενήλικας μπορεί να αναγνωρίσει αυτή τη διαδικασία χωρίς να την προσωποποιεί, να μεταβολίζει αυτό που «δέχεται» και να το επιστρέφει στο παιδί με πιο επεξεργασμένη, ρυθμιστική μορφή.

Η Anna Freud συμβάλλει στη χαρτογράφηση των αμυντικών μηχανισμών και στην κατανόηση της φυσιολογικής ψυχολογικής ανάπτυξης. Η παρατήρησή της ότι οι άμυνες του παιδιού αλλάζουν ανάλογα με το εξελικτικό στάδιο (Freud, 1965) βοηθά τους γονείς να διακρίνουν πότε μια συμπεριφορά είναι αναπτυξιακά αναμενόμενη και πότε αποτελεί έκκληση για περισσότερη συναισθηματική προστασία.

Έτσι, η ψυχαναλυτική οπτική λειτουργεί ως χάρτης κατανόησης του πλούσιου εσωτερικού κόσμου του παιδιού και της δυναμικής του με τον γονέα.

 Πώς δουλεύουμε μαζί

Στη συνεργασία μας:

• διερευνούμε το συναισθηματικό κλίμα στο σπίτι,
• αναγνωρίζουμε μοτίβα που δυσκολεύουν την επικοινωνία,
• καλλιεργούμε δεξιότητες που ενισχύουν την ασφαλή σχέση,
• ενδυναμώνουμε τον γονέα ώστε να λειτουργεί ως «ρυθμιστής» του παιδιού.

Η εκπαίδευση γονέων δεν αφορά έτοιμες τεχνικές ή «συνταγές». Αντίθετα, βασίζεται στη βαθύτερη κατανόηση της μοναδικής δυναμικής κάθε οικογένειας και στη σταδιακή ανάπτυξη τρόπων επικοινωνίας που προάγουν την ασφάλεια, την εμπιστοσύνη και τη συναισθηματική ωρίμανση.

Γιατί να επιλέξετε αυτή την προσέγγιση στη Συμβουλευτική Γονέων.

Η μέθοδός μου συνδυάζει επιστημονική τεκμηρίωση με ψυχοδυναμικό βάθος και όχι προσωπικές μου αντιλήψεις ή στερεότυπα. Προσεγγίζουμε τον γονέα όχι ως μια «τέλεια» μηχανή που δεν κάνει λάθη, αλλά ως συνεργάτη στην ανάπτυξη του παιδιού.
Εάν αναζητάτε μια συμβουλευτική γονέων που σέβεται τη σύνθετη ψυχική πραγματικότητα τόσο του παιδιού όσο και του ενήλικα, τότε αυτή η προσέγγιση μπορεί να σας προσφέρει την γνώση για να υποστηρίξετε επαρκώς την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού σας.

Το κόστος της καθε συνεδρίας ανέρχεται στα 40€ και η διαρκεια της ειναι περιπου μία ώρα.

Βιβλιογραφία

Ainsworth, M. D. S., Blehar, M. C., Waters, E., & Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Lawrence Erlbaum.

Bowlby, J. (1988). A secure base: Parent-child attachment and healthy human development. Basic Books.

Fonagy, P., Gergely, G., Jurist, E., & Target, M. (2002). Affect regulation, mentalization, and the development of the self. Other Press.

Winnicott, D. W. (1965). The maturational processes and the facilitating environment. International Universities Press.

Klein, M. (1952). The origins of transference. International Journal of Psychoanalysis, 33, 433–440.

Freud, A. (1965). Normality and pathology in childhood. International Universities Press.